EMDR therapeut

Wat is EMDR en wat doet een EMDR-therapeut? 

EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) is een wetenschappelijk onderbouwde behandelmethode die helpt bij het verwerken van ingrijpende, vaak traumatische ervaringen. Het doel van EMDR is om de emotionele intensiteit van schokkende herinneringen te verminderen, zodat deze minder invloed hebben op je dagelijks leven. 

Tijdens een EMDR-sessie begeleidt de therapeut je stap voor stap door het proces. Je wordt gevraagd terug te denken aan de nare gebeurtenis, terwijl je tegelijkertijd wordt afgeleid door bijvoorbeeld oogbewegingen, geluiden of lichte tikjes op je hand. Deze combinatie van herinnering en afleiding belast je werkgeheugen, waardoor de emotionele impact van de herinnering afneemt. Hierdoor verliest de gebeurtenis haar scherpe randjes en ontstaat er ruimte voor nieuwe, minder angstige interpretaties. Het bijzondere aan EMDR is dat je de herinnering niet vergeet, maar er met minder emotionele intensiteit op terugkijkt – zonder de heftige paniek- of angstreacties van vroeger. 

Sinds de late jaren ’80 is EMDR wereldwijd verder ontwikkeld en uitgegroeid tot een van de meest gebruikte therapieën voor traumaverwerking. 

Een EMDR-therapeut is specifiek getraind in deze methode en weet exact hoe en wanneer EMDR op een veilige en effectieve manier kan worden toegepast. Dit gebeurt altijd in een gecontroleerde omgeving, afgestemd op jouw draagkracht en tempo, zodat je je op je gemak voelt tijdens het proces.

Het verschil tussen een EMDR-therapeut en een psycholoog 

In Nederland zijn veel EMDR-therapeuten opgeleid als psycholoog (zoals GZ-psycholoog, klinisch psycholoog of psychotherapeut), psychiater of orthopedagoog. Echter, niet iedere psycholoog kan zomaar EMDR toepassen. Een EMDR-therapeut heeft een gespecialiseerde, gecertificeerde opleiding gevolgd, bij voorkeur erkend door de Vereniging EMDR Nederland (VEN) of EMDR Europe.

Let wel: sommige alternatieve coaches bieden EMDR aan zonder de juiste kwalificaties. Deskundigen waarschuwen dat onervaren of onvoldoende opgeleide behandelaars schade kunnen veroorzaken. Vraag daarom altijd of de EMDR-therapeut geregistreerd is bij de VEN of BIG (Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg). 

Het belangrijkste verschil met een reguliere psycholoog is dat een EMDR-therapeut zich volledig heeft gespecialiseerd in deze behandelmethode. Waar een psycholoog vaak meerdere behandelvormen aanbiedt, richt een EMDR-therapeut zich primair op EMDR. Hierdoor beschikt hij of zij vaak over uitgebreide ervaring in het begeleiden van traumaverwerking.

Voor wie is EMDR-therapie geschikt?

EMDR-therapie werd oorspronkelijk ontwikkeld voor mensen die worstelen met de gevolgen van onverwerkt trauma, zoals een verkeersongeluk, seksueel misbruik, geweld of een natuurramp. Tegenwoordig wordt EMDR echter ook ingezet bij een brede reeks psychische klachten, waaronder angststoornissen, depressies, eetstoornissen, verslavingen, chronische pijn, dwangklachten, somberheid en prestatiedruk. Zowel volwassenen als kinderen kunnen met EMDR worden behandeld. De belangrijkste indicatie is het aanhoudend last hebben van pijnlijke herinneringen die jouw dagelijks functioneren of welzijn verstoren.

Volgens recente schattingen ontwikkelt ongeveer 7% van de Nederlandse bevolking op enig moment een posttraumatische stressstoornis (PTSS) na een ingrijpende ervaring. Daarnaast ervaren veel meer mensen milde, trauma-gerelateerde klachten in de loop van hun leven. Dit maakt EMDR een bijzonder veelzijdige behandelvorm. Tijdens een intake zal een ervaren EMDR-therapeut zorgvuldig beoordelen of deze methode geschikt is voor jouw klachten, of dat een andere aanpak wellicht beter aansluit bij jouw situatie.

Hoe verloopt een behandeling bij een EMDR-therapeut?

Een behandeling bij een EMDR-therapeut begint altijd met een uitgebreide intake. Tijdens dit gesprek bespreek je je klachten, medische voorgeschiedenis en doelen, waarna de therapeut een behandelplan opstelt dat volledig op jouw situatie is afgestemd. Een sessie duurt doorgaans 45 tot 90 minuten en volgt een gestructureerd stappenplan:

1. Herinnering oproepen: Je brengt de nare gebeurtenis zo levendig mogelijk voor de geest. Hierbij sta je stil bij bijbehorende beelden, gedachten en lichamelijke sensaties. 
2. Stimulatie: De therapeut vraagt je om met je ogen een vinger te volgen (of maakt gebruik van klikjes, geluiden of lichte aanrakingen), terwijl je je op de herinnering blijft concentreren. 
3. Observatie: Tijdens reeksen van ongeveer 25 oogbewegingen (“sets”) observeert de therapeut of er veranderingen optreden in je gevoelens, gedachten of lichamelijke ervaringen. 
4. Reflectie: Na elke set bespreek je kort wat je opvalt of wat er is veranderd. Dit kunnen nieuwe inzichten, emoties of zelfs beelden zijn die spontaan opkomen. 
5. Positieve overtuigingen: Naarmate de emotionele lading van de herinnering afneemt, helpt de therapeut je om positieve overtuigingen te koppelen aan de eerdere ervaring. 

Dit proces wordt herhaald totdat de herinnering minder intens of beladen aanvoelt. Hoewel veel mensen EMDR als intensief ervaren, merken de meeste al snel betekenisvolle veranderingen in hoe ze de gebeurtenis verwerken. Met EMDR kun je stap voor stap leren loslaten en ruimte maken voor positieve groei.

Ervaringen met een EMDR-therapeut 

Uit patiënttevredenheidsonderzoeken blijkt dat 60-80% van de cliënten met traumagerelateerde klachten aanzienlijk baat heeft bij EMDR. Het effect van een gekwalificeerde EMDR-therapeut is vaak indrukwekkend: al na enkele sessies merken mensen dat de intensiteit en emotionele zwaarte van traumatische herinneringen afnemen. In reviews en ervaringsverhalen wordt regelmatig genoemd dat nachtmerries verminderen, herbelevingen afnemen en het dagelijks functioneren merkbaar verbetert. 

Toch werkt EMDR niet voor iedereen. Ongeveer 20-33% van de cliënten ervaart slechts beperkte vooruitgang. Daarnaast vinden sommige mensen de sessies intens en emotioneel zwaar, hoewel velen na afloop een gevoel van opluchting of versterking ervaren. 

Klinisch onderzoek toont aan dat EMDR vaak sneller resultaten oplevert dan traditionele gesprekstherapie, met name bij enkelvoudige trauma’s. Bij complexere problematiek of meervoudig trauma kunnen echter meer sessies nodig zijn. Het kiezen van een goed opgeleide, empathische en begripvolle EMDR-therapeut is cruciaal voor een succesvol behandeltraject.

Voorbereiding en aandachtspunten bij het kiezen van een EMDR-therapeut 

Het vinden van de juiste EMDR-therapeut is cruciaal voor een veilige en succesvolle behandeling. Houd hierbij rekening met de volgende aspecten: 

• Registratie: Controleer of de therapeut is geregistreerd bij de Vereniging EMDR Nederland (VEN) of BIG-geregistreerd is. Dit garandeert een bepaalde standaard van professionaliteit en vakbekwaamheid. 
• Opleiding en ervaring: Informeer naar de afgeronde EMDR-opleidingen en vraag specifiek naar ervaring met jouw klachten of probleemgebied. Bij GeefInzicht zijn alle klachten en probleemgebieden die de EMDR-therapeut behandelt overzichtelijk zichtbaar, zodat je direct kunt zien of de therapeut aansluit bij jouw behoeften.
• Klik en vertrouwen: Voel je je op je gemak bij de therapeut? Heb je het gevoel dat er ruimte is voor al je vragen en zorgen? Vertrouwen is van groot belang. 
• Behandelplan en uitleg: Zorg ervoor dat de therapeut duidelijk en transparant uitlegt wat je van de behandeling kunt verwachten. Wordt de aanpak afgestemd op jouw persoonlijke situatie? 
• Praktijkvoering: Let op zaken zoals privacybescherming, heldere communicatie en de bereikbaarheid van de praktijk. 

Gebruik de filter bovenaan deze pagina om expertise in jouw omgeving te vinden. Lees daarnaast ervaringsverhalen van anderen en overleg met je huisarts als je twijfels hebt. Zo maak je een weloverwogen keuze voor de therapeut die het beste bij jou past.

Wat kost een EMDR-sessie? 

De kosten voor een losse EMDR-sessie bij een vrijgevestigde therapeut liggen doorgaans tussen de €80 en €140 voor een sessie van 45 tot 60 minuten. Bij een GGZ-instelling zijn de tarieven vaak hoger, maar met een geschikte verwijsbrief van de huisarts wordt de behandeling meestal (gedeeltelijk) vergoed. Veel ziekenhuizen en instellingen hanteren de tarieven van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). 

Bij alternatieve of niet-verzekerde aanbieders kunnen de kosten variëren. Sommige zorgverzekeraars bieden aanvullende pakketten die (een deel van) de kosten dekken, bijvoorbeeld tot een maximum van €40 per dag of €200-€500 per jaar. 

Het is altijd verstandig om vooraf contact op te nemen met je zorgverzekeraar, omdat de voorwaarden en vergoedingen elk jaar en per polis kunnen veranderen.

Hoelang duurt een EMDR-traject bij een EMDR therapeut? 

De duur van een EMDR-behandeling varieert gemiddeld tussen de 3 en 12 sessies. Bij enkelvoudige trauma’s kunnen klachten soms al na 2 tot 5 sessies opmerkelijk verminderen. Daarentegen kan de behandeling bij meervoudige of vroegkinderlijke trauma’s, complexe problematiek of comorbiditeit (zoals psychose, depressie of persoonlijkheidsstoornissen) enkele maanden of zelfs langer dan een jaar in beslag nemen.

De frequentie van de sessies wordt afgestemd op jouw hersteltempo en klachten, met afspraken die doorgaans wekelijks of tweewekelijks plaatsvinden. Onderzoek wijst uit dat EMDR bij acute PTSS mogelijk sneller effect kan hebben dan cognitieve gedragstherapie. De totale behandelduur hangt echter sterk af van de ernst van je klachten, de duur ervan en je persoonlijke situatie.

Is een verwijzing nodig voor een EMDR-therapeut?

Als je EMDR-therapie wilt laten vergoeden via de basisverzekering, is bijna altijd een verwijzing van de huisarts vereist. Hiermee krijg je toegang tot de generalistische of specialistische GGZ en valt de behandeling onder het eigen risico. Kies je echter voor een particuliere therapeut of alternatieve zorgverlener, dan is een verwijzing meestal niet nodig. Je kunt vaak direct terecht, maar de kosten betaal je doorgaans zelf, tenzij je aanvullend verzekerd bent. Controleer daarom altijd je zorgpolis en bespreek de mogelijkheden eventueel met de therapeut.

Feiten en cijfers: effectiviteit, wachttijden en beschikbaarheid 

EMDR behoort tegenwoordig tot de meest onderzochte traumatherapieën in Nederland. Uit onderzoek van het Trimbos-instituut blijkt dat EMDR net zo effectief is als cognitieve gedragstherapie bij de behandeling van PTSS. Bij enkelvoudige trauma’s leidt EMDR tot succesvolle resultaten in 60-70% van de behandelingen. Jaarlijks krijgen duizenden mensen therapie van meer dan 7.000 geregistreerde EMDR-therapeuten (VEN-data, 2024). 

Toch kunnen wachtlijsten, vooral binnen de reguliere GGZ, oplopen tot enkele maanden. Gelukkig bieden veel therapeuten zowel behandelingen op locatie als online aan. Sinds de COVID-19-pandemie is online EMDR sterk in populariteit toegenomen, met vergelijkbare resultaten voor de behandeling van reguliere problematiek.

Veelgestelde vragen over de EMDR-therapeut

Wat doet een EMDR-therapeut precies? 

Een EMDR-therapeut begeleidt je zorgvuldig door het proces van het verwerken van belastende herinneringen. Ze zorgen voor jouw veiligheid, passen het tempo aan jouw behoeften aan en stemmen de EMDR-stappen af op jouw persoonlijke situatie.

Hoe vind ik een goede EMDR-therapeut? 

Gebruik de filter bovenaan de pagina om eenvoudig een expert te vinden, of vraag advies aan je huisarts. Let bij je keuze op de opleidingsachtergrond, registratie en recensies van de therapeut, zodat je een weloverwogen beslissing kunt nemen.

Wat kost een sessie bij een EMDR-therapeut? 

De kosten variëren tussen €80 en €140 per sessie. Soms wordt een behandeling vergoed, afhankelijk van een verwijzing van je huisarts en/of je aanvullende verzekering.

Wat zijn de ervaringen met een EMDR-therapeut? 

Veel mensen ervaren een duidelijke vermindering van klachten en een sneller herstel wanneer de therapie correct wordt uitgevoerd. De intensiteit en effectiviteit van de behandeling kunnen echter per persoon verschillen.

Hoelang duurt een EMDR-traject? 

Een traject omvat doorgaans 3 tot 12 sessies. Enkelvoudige trauma’s zijn vaak sneller te behandelen dan meer complexe problematiek.

Wat is het verschil tussen een EMDR-therapeut en een psycholoog? 

Een EMDR-therapeut is gespecialiseerd in EMDR en heeft hiervoor aanvullende scholing gevolgd. Vaak zijn zij ook psycholoog, maar het EMDR-specialisme onderscheidt hen.

Is een doorverwijzing nodig om een EMDR-therapeut te raadplegen? 

Een doorverwijzing is alleen vereist als je een vergoeding via de basisverzekering wilt aanvragen. Voor privétherapie is een verwijzing meestal niet nodig.

Hoe verloopt een behandeling bij een EMDR-therapeut? 

Tijdens de behandeling gebruikt de therapeut afleidende taken, zoals oogbewegingen, in combinatie met gestructureerde stappen. Dit helpt je brein om trauma’s te verwerken, onder deskundige begeleiding.

Waar moet ik op letten bij het kiezen van een EMDR-therapeut? 

Let op de opleiding, registratie, ervaring, het behandelplan, de praktijkvoering en of er een goede klik is tussen jou en de therapeut. Deze factoren zijn essentieel voor een succesvolle behandeling.

Bijwerkingen, veiligheid en alternatieven 

EMDR is een veilige behandelmethode die geschikt is voor vrijwel alle leeftijden en effectief bij diverse psychische klachten. Mogelijke bijwerkingen zijn doorgaans mild en van korte duur, zoals vermoeidheid, hoofdpijn, emotionele reacties of het opkomen van nieuwe gedachten. Deze effecten verdwijnen meestal binnen drie dagen. Contra-indicaties zijn zeldzaam, maar kunnen voorkomen bij bijvoorbeeld ernstige dissociatie of acute psychose zonder stabiele basis. 

Bij specifieke situaties, zoals zwangerschap, epilepsie of hartritmestoornissen, kan EMDR in de meeste gevallen veilig worden toegepast, mits met extra zorgvuldigheid. Twijfel je of EMDR voor jou geschikt is? Bespreek dit altijd met je therapeut. 

Wanneer EMDR niet zinvol of haalbaar blijkt, zijn er alternatieven beschikbaar, zoals Cognitieve Gedragstherapie, Exposure, Imaginaire Rescripting of andere evidence-based methoden voor traumaverwerking. Samen met de EMDR-therapeut wordt altijd een passende behandelvorm gekozen die aansluit bij jouw behoeften.

EMDR: Een stap naar herstel 

Voor wie worstelt met de blijvende impact van ingrijpende gebeurtenissen, kan een EMDR-therapeut een waardevolle gids naar herstel zijn. EMDR wordt wereldwijd erkend als een van de meest effectieve behandelmethoden van deze tijd. Met een sterke wetenschappelijke onderbouwing, een relatief korte behandelduur en bewezen resultaten biedt deze therapie hoop aan velen. 

Je kunt gebruikmaken van de landelijke zoekfunctie om gecertificeerde therapeuten te vinden. Hoewel EMDR geen wondermiddel is, biedt het voor veel mensen een krachtige mogelijkheid om trauma’s te verwerken en hun leven weer op de rails te krijgen. Een kans op duurzaam herstel ligt binnen handbereik.