Brainspotting bij onbegrepen klachten
5 leestijd something goes here
In deze blog is expert Dirk Jan aan het woord. Dirk Jan is psycholoog en een specialist in Brainspotting. Hij legt met liefde uit wat Brainspotting nou eigenlijk is.
Waarom een expert-blog over Brainspotting?
Brainspotting is geen Haarlemmerolie, maar biedt wel meerwaarde ten opzichte van diverse gevestigde therapiemethoden in het psychologische vakgebied.
Juist mensen die al een langdurige klantreis achter de rug hebben of de essentie van hun worsteling maar moeilijk kunnen pakken kunnen profiteren van Brainspotting-sessies. In dit artikel leg ik uit wat Brainspotting is en waar de interessante pluspunten liggen.
Wat is Brainspotting?
Ik was als jonge psycholoog min of meer tevreden met de effecten van de gebruikelijke vormen van gesprekstherapie en EMDR voor traumaverwerking, tot een cliënt informeerde of ik ook bekend was met Brainspotting. Aanvankelijk kon ik Brainspotting niet zo plaatsen, maar de nieuwsgierigheid won het van de twijfel en the rest is history.
Brainspotting is in 2024 twintig jaar oud. De Amerikaanse psychotherapeut David Grand ontdekte de techniek min of meer bij toeval tijdens het toepassen van een EMDR-sessie. Hoe werkt Brainspotting? Je kijkt naar een specifiek punt in je blikveld, en intussen beginnen lichaam en geest een krachtig verwerkingsproces dat op een gegeven moment ook voelbaar ‘klaar’ is.
Brainspotting wordt zoals de naam al doet vermoeden als brain-based therapie in de markt gezet, maar bevat welbeschouwd ook kenmerken uit lichaamsgerichte traumatherapieën (o.a. Peter Levine), uit meditatieve stromingen en uit krachtig energetisch werk.
Kun je Brainspotting vergelijken met EMDR of hypnotherapie?
Als ik even kort wil uitleggen wat Brainspotting is, zie ik de oogjes na ongeveer drie seconden oplichten: ‘Is het dat met die lichtbalkjes, of met die vingers..’. En nee, dat is het niet. Maar de vergelijking met EMDR-therapie is wel heel logisch: ten eerste vanwege het ontdekkingsverhaal, ten tweede werken beide met de ogen of het blikveld en ten derde richten ze zich allebei op traumatherapie.
Een vergelijking tussen therapiemethoden kun je vanzelfsprekend altijd maken, maar dit is niet zo simpel als het vergelijken van stofzuigers of laptops bij Coolblue. Je kunt in onze podcast terecht voor een uitvoerige analyse.
Simpel samengevat: bij EMDR gaat het om oogbewegingen (‘ruitenwisser’), bij Brainspotting om oogposities (‘Brainspots’). Brainspotting kent geen protocol en nauwelijks interventies door de therapeut; een enorm verschil ten opzichte van de basishouding in EMDR en vormen van hypnotherapie.
Mogelijke voordelen van Brainspotting
Er zijn diverse klachtenbeelden die op één of andere manier niet gemakkelijk reageren op het aangeboden behandelaanbod.
Er is bijvoorbeeld een brede categorie van lichamelijk onvoldoende te verklaren klachten (‘SOLK’), er zijn emotionele problemen die moeilijk op gesprekstherapie reageren en er zijn zaken die zo subtiel of ‘diep’ zitten dat ze nauwelijks onder woorden te brengen zijn. Ook worstelen mensen met de sporen van vroegkinderlijk trauma, ontwikkelingstrauma en vormen van emotionele verwaarlozing nogal eens met de vraag: ‘Waar moet ik beginnen?’
In deze gevallen is Brainspotting niet noodzakelijkerwijs een wondertherapie die dit alles zonder slag of stoot verhelpt, maar wel een therapievorm die alle genoemde beperkingen omzeilt en op een krachtige, directe manier helpt.
Een groot voordeel is dat de methodiek niet aan een specifieke visie gebonden is: je kunt Brainspotting gebruiken in een reguliere psychologische behandeling, maar ook een energetisch of antroposofisch geneeskundige kan vanuit een andere visie moeiteloos dezelfde Brainspotting toepassen vanuit een ander professioneel denkraam. Naar een stokje kijken kan iedereen.
Is Brainspotting wetenschappelijk onderbouwd?
Brainspotting heeft tot op de dag van vandaag geen status als richtlijn-behandeling in de Nederlandse GGZ-richtlijnen. Wel is er een groeiende hoeveelheid wetenschappelijke onderzoeken beschikbaar en laten bekende trauma-experts als Bessel van der Kolk, Gabor Maté en Onno van der Hart zich er bijzonder positief over uit.
Hoeveel sessies heb je nodig?
In beginsel kun je de effectiviteit van Brainspotting ervaren in een handvol sessies. David Grand heeft zelfs het getal twee genoemd. Ikzelf zou willen benadrukken dat ieders reis anders is, maar dat in één, wee of drie sessies over het algemeen een behandeleffect merkbaar is. Het hoeft dus niet ellenlang te duren.
Wil je brainspotten?
Er zijn tegenwoordig meer dan voldoende Brainspotting-therapeuten in Nederland en België, waarbij gezegd moet worden dat dit niet allemaal psychologen zijn, en hun therapeutische opleiding en ervaring divers is. Ieder past Brainspotting toe binnen zijn of haar eigen veld van expertise.
Over de auteur
Dirk Jan Versluis (MM, MSc) is NIP-geregistreerd psycholoog en heeft vele duizenden sessies Brainspotting-ervaring, variërend van complex trauma tot topsport-begeleiding en groeps-brainspottings.
